Waar komen ze vandaan, waar gaan ze naartoe?
Voor zover we weten, zijn we niet van adel. Dat was dan ook niet de reden om onze stamboom uit te zoeken. Wel hebben de meeste mensen uit deze familie zich op allerlei manieren dienstbaar gemaakt in onze samenleving. Er zijn zeevaarders, schooldirecteuren, papiermakers, CFO’s, metaalwerkers, kunstenaars, wethouders, voetballers, landbouwers, koopmannen, ingenieurs, timmermannen, huisartsen enzovoort bij.
IJsselmonde
Een belangrijk deel van de familie komt uit IJsselmonde, een heel oud dorp dat sinds 1941 is opgenomen in Rotterdam. Het gebied werd al in 1072 genoemd, er werden in de loop van de tijd een aantal kastelen gebouwd die alle zijn verwoest. Het was hier waar ‘Adriaen Adriaensz.’ werd geboren rond 1540. En waar alle Sparrebomen vanaf stammen…
Groningen
Of toch niet? Want een ander aanzienlijk deel van de familie komt uit Oude– en Nieuwe Pekela in Groningen. En die wonen daar al minstens 10 generaties lang. Dus we kunnen niet met zekerheid zeggen of de verschillende takken bij elkaar horen of dat het toeval is dat er mensen dezelfde achternaam hebben aangenomen. De oervader uit deze tak heet Jacob Jans en was geboren rond 1595.
Toekomst
Inmiddels wonen Sparrebomen niet alleen meer in Nederland, we vinden ze ook in andere landen van Europa, zoals België, Duitsland, Engeland en Frankrijk. Maar ook in Australië, Canada, de Verenigde Staten en Zuid-Afrika. Kortom, echte globetrotters, die Sparrebomen.
Onze achternaam
Van onze achternaam Sparreboom kunnen we een hele studie maken. Dat is in de begintijd van de Familiestichting ook al eens gedaan en daar zijn een aantal artikelen in het Familieblad uit voortgekomen. Daar ga ik nu niet op in, ik kies een andere insteek.
We zijn namelijk niet de enigen die nieuwsgierig zijn waar onze naam vandaan komt. In 1885 heeft Johan Winkler een boek geschreven met de titel:
De Nederlandsche geslachtsnamen
In oorsprong, geschiedenis en beteekenis
En in dit boek staat dat onze naam, niet verwonderlijk, is afgeleid uit het plantenrijk. En dan vallen we dus onder de ‘bomen’. Behalve Sparreboom kennen we “Peereboom, Karsseboom, Appelboom, Kersenboom en Carsseboom, Lindeboom, Noteboom en Neuteboom, Palmboom, Rozeboom en Rooseboom, Denneboom en Mastboom (zoo noemt men wel, vooral in Brabant, alle recht op gaande en kegeldragende boomen—van daar ook het Mastbosch by Breda en elders). Dan nog Vygeboom, Vlierboom” enzovoort…
Een beetje vreemd is dat Johan schrijft dat de naam Eikenboom niet voorkomt, wel Eykelboom en Eikelenboom. Maar een blik in het Stadsarchief Rotterdam geeft wel 250 personen met deze achternaam (tot nu toe niet in onze stamboom trouwens).
Het boek geeft in elk geval een aardig inkijkje in hoe namen tot stand zijn gekomen, ook als je niet Sparreboom heet!
Overigens is niet iedereen nieuwsgierig naar de herkomst van zijn naam, Johan schrijft:
“Dat ik eene, zy het dan ook uiterst bescheidene mate van dank en lof zal oogsten met dit werk, kan ik wel hopen, maar niet verwachten. Menig man zal, om menige redenen, in arren moede dit geschrijf verwerpen. Immers ondervond ik maar al te vaak dat vele lieden byzonder prikkelbaar en gevoelig zijn op het stuk van hunne namen. O! bewijs dien ryken en verwaanden opkomeling niet dat zijn geslachtsnaam van zeer nederigen en eenvoudigen oorsprong is! Toon dien nieu-bakken adeling niet aan dat zijn maagschapsnaam, die nu in spelling een weinig anders is als de gelijkluidende naam van zynen burgerliken buurman, met dien naam oorspronkelik geheel en al eenzelvig is. Immers en zal hy u geen dank wyten. Maar zoo hy u al niet met hoon en smaad overlaadt, zal hy, in het beste geval, uit der hoogte en met voorname minachting op uw werk en misschien op u-zelven nederzien.”
2021 – Jan Sparreboom